Janek i Marusia w Klubie Wojskowym Czarnej Dywzji! O historii tego miejsca bardzo ciekawie opowiadają regionaliści

- Z pomysłem utworzenia nowej sekcji wyszły bibliotekarki Marzena Chłopek (starszy kustosz) i Kamila Smolińska (starszy bibliotekarz) - opowiedziała Tatiana Kardynał-Grzegrzółka, szefowa Klubu Wojskowego Czarnej Dywizji. - Dla bardzo wielu z nas klub stanowi ważną część ich życia. Ja pracuję tu już od ponad 20 lat. Jako kierownik od 2008. Byłam pierwszym kierownikiem cywilnym i kobietą na tym stanowisku, z czego jestem dumna.

W pierwszym spotkaniu wziął udział Zdzisław Jaskóła, który w klubie pracował przez ponad 40 lat, od lat 60-tych ubiegłego wieku, był m.in. kinooperatorem.
O historii budynku i ludzi w nim pracujących opowiadał z wielką swadą podpułkownik w stanie spoczynku Bogdan Sztuba, który był kierownikiem od 1981 do 1995 roku. powiedział m.in. o pierwszej ofierze stanu wojennego (13 grudnia 1981) w Żaganiu. Był nim starszy szeregowy Andrzej Kubis, który zginął w wypadku czołgu na mostku na Czernej. - Zabiegam o upamiętnienie jego nazwiska w Żaganiu - podkreślił Bogdan Sztuba.

Prowadzący spotkanie major w stanie spoczynku Wiesław Chłopek skrupulatnie sprawdził najstarsze dokumenty dotyczące Klubu, chociaż niestety, jest ich niewiele. - Koszary "Las" Armia Czerwona zostały przekazane Polakom dopiero w 1948 roku - opowiadał. - W tym czasie dzisiejszy budynek klubu przy ul. Żarskiej był poważnie uszkodzony w czasie działań wojennych.
Okazało się, przed II wojną światową był on również związany z koszarami i pełnił prawdopodobnie podobną funkcję dla oficerów i sztabu. Powstał w 1938 roku.
Po przejęciu koszar przez Polaków było potrzebne miejsce na klub, Umieszczono go w dzisiejszym budynku Nadleśnictwa Żagań, w którym było centrala nasienna, ale faktycznie do życia klub został powołany rozkazem ze stycznia 1951 roku. Wówczas już miał siedzibę w dzisiejszym budynku, przy ul. Żarskiej 50 w Żaganiu.

We latach PRL (1968/1969) ówczesne władze Żagania miały pomysł, aby w pałacu (jeszcze przed remontem) umieścić szkołę oficerską. Nad dziedzińcem miał się pojawić szklany dach, dzięki czemu miała tam funkcjonować wielka sala gimnastyczna dla żołnierzy. Klub wojskowy miał się mieścić w zachodnim skrzydle pałacu. Na szczęście wojsko szybko się z tego pomysłu wycofało, chociaż bardzo podobał się on ówczesnym włodarzom. W. Chłopek podkreślał, że wtedy nie było jeszcze Żagańskiego Pałacu Kultury, a klub pełnił funkcję domu kultury dla mieszkańców miasta.

Klub Wojskowy w Żaganiu "zagrał" w kultowym serialu z 1966 roku Czterej pancerni i pies. Jego plenery widać w odcinku VI "Most", w którym załoga trafiła do szpitala. Tam rozkwitła miłość Marusi i Janka. Scenografię stanowił klub i lasek wokół niego.

W 2018 roku rozpoczął się bardzo długi remont Klubu Wojskowego Czarnej Dywizji w Żaganiu. Decyzję podjął były minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, podczas wizyty w Żaganiu.
Prace zostały zakończone pod koniec 2022 roku, ale warto było czekać. Budynek został kompleksowo odnowiony, wraz z otoczeniem i drogą dojazdową. Zyskam między innymi bardzo nowoczesną salę kinowo-widowiskową, w której sporo się dzieje. Tatiana Kardynał-Grzegrzółka zaprasza m.in. na bezpłatne seanse kinowe.

Dzisiaj klub służy nie tylko polskim żołnierzom z 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej, ale również żołnierzom amerykańskim, stacjonującym w Żaganiu. Na przykład na ich prośbę Tatiana Kardynał-Grzegrzółka organizuje dla nich wycieczkę. Działa wiele sekcji zainteresowań oraz dobrze zaopatrzona biblioteka. Z klubu korzystają też mieszkańcy miasta, niekoniecznie związani z wojskiem.

Przy rondzie przed klubem stanął pomnik husarskich skrzydeł, poświęcony patronowi formacji, królowi Janowi III Sobieskiemu. Został on zabrany z ul. Dworcowej, sprzed dawnego sztabu, gdzie został uszkodzony przez złomiarzy. Historyczne źródła mówią, że przed klubem, przed wojną stał pomnik króla Prus Friedricha II von Hohenzollerna, nazywanego wielkim. Został on zdemontowany przed wkroczeniem do Żagania Armii Radzieckiej i gdzieś zakopany. Jednak nikt nie wie, w którym miejscu.

T. Kardynał-Grzegrółka serdecznie zaprasza na kolejne spotkania sekcji regionalistycznej. Będą się odbywały co miesiąc, a kolejne będą dotyczyły m.in. orkiestry wojskowej z Żagania.

Kierownicy Klubu Wojskowego Czarnej Dywizji

• p.o. por. Henryk Winnicki 1952-1055
• por./kpt. Eugeniusz Paprocki 1955-1959
• kpt./mjr Tadeusz Krajnik 1959/1964
• mjr Władysław Szpyrka 1964
• kpt. Stanisław Krzanak 1964-1967
• ppłk Jerzy Mazurkiewicz 1967-1972; 1973-1976
• mjr/ppłk Wiktor Kulczewski 1976-1981
• mjr/ppłk Bogdan Sztuba 1981- 1995
• ppłk Sławomir Panasiuk 1995-2001
• mjr Bogusław Flis 2001-2008
• Tatiana Kardynał-Grzegrzółka 2008 - do chwili obecnej