Żagańskie opactwo dziesięć lat temu zostało pomnikiem historii. Weź udział w konkursie!

Dawne opactwo w Żaganiu podniesione zostało do rangi Pomnika Historii na podstawie Rozporządzenia Prezydenta RP z 28 lutego 2011 r. Cytując Barbarę Bielinis-Kopeć, lubuską wojewódzką konserwator zabytków: "Z tej okazji, przy współpracy z Parafią pw. Wniebowzięcia NMP w Żaganiu i Burmistrzem Żagania, organizujemy konkurs fotograficzny.

Chcemy upamiętnić tę ważną rocznicę i zachęcić Państwa do zwiedzania zabytku, a także jego fotografowania z różnych ujęć, tak aby wydobyć na światło dzienne to, co autorom zdjęć wyda się godne szczególnej uwagi. Gorąco zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie..."

Wypada tylko pomysłowi przyklasnąć. Zajrzyjmy zatem do żagańskiego opactwa.

„To najbardziej niedoceniany zabytek w regionie, a może nawet i Polsce...”. Takie zdanie słyszałem często, a dotyczy żagańskiego zespołu poaugustiańskiego. W tym obiegowym określeniu już kryją się dwa, co najmniej, niedomówienia. Po pierwsze, zespół powinniśmy nazywać opactwem. Po drugie. Nie odróżnia augustianów od kanoników regularnych laterańskich reguły św. Augustyna. Tę różnicę na każdym kroku podkreśla Konrad Czapliński. Cóż, jednak siła przyzwyczajenia zwyciężyła i wszędzie znajdziemy "zespół poaugustiański.

Zakonnicy zostali sprowadzeni do Żagania z Nowogrodu Bobrzańskiego pod koniec XIII w. Kilka lat później otrzymali na siedzibę zamek. Książę zbudował nową warownię. W XIV w. powstało właściwe założenie klasztorne.

Za czasów opata Ludolfa wzniesiono kaplicę św. Anny i bibliotekę w skrzydle wschodnim. W połowie XVI w. rozbudowano klasztor w duchu renesansu. Po wielkim pożarze w 1730 r. część obiektów rozebrano, rozbudowano skrzydła północne i zachodnie, które następnie przebudowano na szkołę nowicjatu i konwikt...

Najlepiej znanym obiektem opactwa jest świątynia, największa w diecezji - nawa długości 41 metrów, prezbiterium 27. Z jednej strony wysmakowana kompozycja przestrzeni, w której połączono w mistrzowski sposób gotyk z barokiem.
Do tego wyposażenie sztukatorsko-malarskie, które wyszło spod ręki mistrzów. Na dodatek stalle z 1695 r. oraz XVI-wieczny ołtarz Świętej Trójcy i prospekt organowy Caspariniego... Podczas ślubu wnuczki Doroty Talleyrand na organach żagańskiego kościoła grał sam Franciszek Liszt.

Pamiętacie reklamę jednego z banków, w którym w głównej roli występują dwa efektowne wnętrza - pokryte freskami korytarz i biblioteka? Tak, te cudeńka znajdują się w żagańskim opactwie.

Pierwsze to Korytarz Opatów, drugie to słynna biblioteka, bodaj najwspanialsze i najbardziej klimatyczne wnętrze w regionie.
Początkowo książki, a raczej manuskrypty i dokumenty, przechowywano w zakrystii, później (XIV wiek) w specjalnej szafie bibliotecznej, w końcu dla imponującego już zbioru zbudowano specjalne pomieszczenie na piętrze skrzydła wschodniego.

Żagańska biblioteka klasztorna od XV wieku należała do najsłynniejszych na Śląsku. Znane było tutejsze skryptorium, w którym pracowali wybitni iluminatorzy, jak Henryk z Gubina czy Marcin z Roudnic.

Po sekularyzacji najcenniejsze dzieła, w tym kronika klasztoru, inkunabuły i starodruki, przejęła Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu.

Mimo tych strat to i tak największy zbiór rękopisów w Polsce. Znaczna część księgozbioru znajduje się ponadto w Bibliotece Wojewódzkiej w Zielonej Górze jako depozyt...