80. rocznica "wiewióry" - symbolu Czarnej Dywizji z Żagania

Historia powstania oznaki rozpoznawczej związana jest z 1 Dywizją Pancerną i rozpoczyna się w Szkocji. Generał Maczek widział w tym czasie brytyjskie dywizje, związki korpuśne i armijne, które można było rozpoznać po emblematach, polecił rozpisać konkurs na opracowanie znaku dla swojej Dywizji. Po paru tygodniach światło dzienne ujrzał znak 1 Dywizji Pancernej, przyjęty według zgłoszonego pomysłu przez projekt rotmistrza Stanisława Glassera z 10. Pułku Dragonów i opracowanego graficznie przez porucznika Adama Bunscha z 10. Brygady Kawalerii Pancernej.
Przedstawiał on jedno z dwóch skrzydeł husarskich, jakie towarzysz pancerny chorągwi husarskiej miał przymocowane u swych ramion do pancerza oraz szyszak umieszczony w okrągłej tarczy w kolorze pomarańczowym z czarną obwódką. Kolory czarny i pomarańczowy, symbolizowały barwy polskiej broni pancernej. Oznaka została zatwierdzona w Dzienniku Rozkazów Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych nr 4 z 11 sierpnia 1942 r., poz. 29.

W ten oto sposób tradycje 1 Dywizji Pancernej, nawiązane zostały do ciężkiej jazdy pancernej, czyli zwycięskich polskich chorągwi husarskich, które 12 września 1683 r. przełamały pierścień oblężenia tureckiego, ratując od zagłady chrześcijańską stolicę Monarchii Habsburskiej, Wiedeń. Przypominały także polskiego króla Jana III Sobieskiego, który dokonał tego wielkiego zwycięskiego wyczynu militarnego, rozsławiając tym samym na wieki polskie oręże.
Przyjętą oznakę noszono na lewym rękawie kurtki mundurowej 2 cm niżej od naszywki „POLAND” oraz malowano na wszystkich pojazdach mechanicznych Dywizji. Od tego czasu aż do zakończenia wojny znak husarskiego hełmu i skrzydła towarzyszył żołnierzom generała Stanisława Maczka podczas walk na terenie Francji, Belgii, Holandii i Niemiec.

Po wielu latach generał Stanisław Maczek wyraził zgodę, by żołnierze 11. Dywizji Kawalerii Pancernej nosili czarny beret i na rękawach mundurów skrzydło husarskie, czyli znak, jakim posługiwali się pancerniacy 1 Dywizji Pancernej. W 1992 r. oficjalnie przekazano tradycje żołnierzom żagańskiej Dywizji. Podobnie, jak żołnierze generała Stanisława Maczka, którzy z dumą nosili swój znak rozpoznawczy, dzisiaj, żołnierze 11 Dywizji Kawalerii Pancernej wspomniane husarskie skrzydło traktują, jako symbol żagańskiej Dywizji i nawiązanie do tradycji swoich poprzedników.
Ta oznaka rozpoznawcza Dywizji, potocznie nazywana „wiewiórką”, występuje w dwóch wersjach i noszona jest przez obecnych żołnierzy na lewym rękawie munduru polowego, a na prawym do munduru galowego i wyjściowego. Ma również formę stylizowanego czarnego skrzydła husarskiego składającego się z 13 piór oraz szyszaka umieszczonego w okrągłej tarczy z tłem pomarańczowym do munduru galowego i wyjściowego oraz z tłem zielonym do munduru polowego. Oznaka rozpoznawcza 11 Dywizji Kawalerii Pancernej została wprowadzona na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej nr 88/MON z dnia 29 marca 2012 r.
Należy podkreślić, że jest jednym z wielu elementów symbolicznych, obok czarnego beretu, czarnego naramiennika i czarnego krawatu, które współcześnie wyróżniają żołnierzy 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej wśród innych polskich związków taktycznych. Stąd nazywana jest „Czarną Dywizją”.
Źródło: Wiesław Chłopek, Czarna Dywizja

Czytaj również na naszym portalu